W Instytucie Matematycznym PAN wśród portretów wybitnych mate­matyków, którzy stanowią chlubę na­uki polskiej i światowej, spotykamy portret stosunkowo młodego człowie­ka Heorhija Woranego. W końcu XIX i na początku wieku XX Heorhij Woro­nyj pracował w Warszawie i jak zazna­czono w nekrologu opublikowanym w warszawskich „Wiadomościach Ma­tematycznych" był okrasą dwóch wyż­szych uczelni Warszawy - Uniwersyte­tu Warszawskiego i Politechniki.

W roku 1 894 Woronyj został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, a w roku 1 898 profesorem Politechniki Warszawskiej.

Największe swe osiągnięcia matema­tyczne Woronyj zdobył w Warszawie¹. Jeśli chodzi o zagadnienia, które go inte­resowały i metody, które stosował, to Woranego stawiają na tym samym po­ziomie, co Hermana Minkowskiego.

Obaj oni są twórcami kierun­ku matematycznego, który określili jako geometryczną teorię liczb.

Oprócz geometrycznej teorii liczb Woronyj zapoczątkował nowy rozdział analitycznej teorii liczb. Wyliczanie in­nych osiągnięć Heorhija Woranego opuszczamy, gdyż to wymagałoby wielu specjalistycznych matematycz­nych terminów i pojęć, które dostępne są tylko specjalistom.

Jednak rolę uczonego ocenia się nie tylko jego pracami naukowymi. Nie mniejsze znaczenie mają jego ucznio­wie, którzy po śmierci kontynuują i rozwijają jego idee. Wśród licznych uczniów H. Woranego widzimy wybit­nego matematyka Wacława Sierpiń­skiego, którego słusznie mianują twór­cą polskiej szkoły matematycznej wie­ku XX.

Gdy w roku 1908 zmarł Heorhij Woronyj, (zmarł młodo, bo w czter­dziestym roku ży­cia), w wielu insty­tucjach naukowych uszanowano jego pamięć na specjal­nych zebraniach. Zebrania takie od­były się też na Uni­wersytecie Lwowskim, gdzie Worane­go uczcił swoim wystąpieniem prof. Wacław Sierpiński². Oto co on powie­dział o swoim nauczycielu:

„Wszystkie prace Woranego odzna­czają się z punktu naukowego najwyż­szą dokładnością, a z dydaktycznego nadzwyczajną przejrzystością i prosto­tą wykładu. Był on człowiekiem, któ­remu nigdy nie brakowało tematów dla pracy naukowej. Jak wiadomo, w ma­tematyce chyba najciężej jest znaleźć dla siebie odpowiedni i produktywny temat... wszystkie jego prace są na wskroś oryginalne i świadczą o jego nadzwyczajnych zdolnościach...".

I na koniec dodam, że prof. Woronyj był jednym z tych nielicznych profeso­rów Uniwersytetu Warszawskiego, którym udało się rozbudzić u uczniów miłość do nauki i którzy na zawsze po­zostali w ich wdzięcznej pamięci.

Woronyj szczerze kochał swoją Ukra­inę. Przy każdej sposobności odwiedzał swój kraj rodzinny, podtrzymywał oświa­tę wśród prostego ludu, w szczególności razem z ojcem na własny koszt zbudowa­li szkołę w Żurawcu, a w testamencie prosili, aby pochowano ich w rodzinnej Zurawce, co też zostało spełnione.

W osobie Heorhija Woronego mamy przykład szczerej pracy uczonego ukra­ińskiego na niwie nauki polskiej, która potem wpływała na rozwój nauki na Ukrainie, w szczególności w Uniwersy­tecie Lwowskim, gdzie uczniowie Woro­nego i uczniowie ich uczniów stworzyli sławną lwowską szkołę matematyczną.

Laka współpraca na niwie nauki i kul­tury j est sprawą szlachetną i korzystną dla

obu narodów, godną naśladowania. ■

Literatura:

1.        Scliincel A., The Warsaw Period of Voro- nois Creative work in Voronoi's Inpact on Mo­dem Science, vol 1,2 Ed. P. Engel and H. Syta, Kyiv, 1998.

2.        Sierpiński W., Georgi Voronoj- Wiadomo­ści matematyczne, 1909.